Zo, neem jij lekker de middag vrij?
Het is half zes en je sluit je computer af. Vanavond viert je oma haar verjaardag en daar wil je graag bij zijn. Je had eigenlijk om vijf uur willen stoppen maar dat was zoals verwacht niet haalbaar. Met je jas aan sluip je richting de lift. Opeens hoor je een schelle stem over de verdieping roepen: “Zo, neem jij lekker de middag vrij?” Je voelt dat je gaat blozen, mompelt wat over je oma’s verjaardag en loopt snel door. Je collega keek verder toch niet van zijn scherm op. Met een rot gevoel stap je op de fiets.
Deze situatie is menig jonge advocaat niet vreemd. Om half zes vertrekken voelt voor velen bijna als een misdaad. Of het nu is voor je oma’s verjaardag, een etentje met vrienden of een sportwedstrijd, het blijft ongemakkelijk.
Je beste beentje voor
Waarom voelt dit niet goed? Dit hoort toch niet zo te zijn? Binnen veel advocatenkantoren is het zó normaal om niet voor zeven uur te vertrekken, dat het opvalt als mensen dit wel doen. Het is een gewoonte om tot laat te werken. Als ambitieuze millennial wil jij natuurlijk niet uit de toon vallen. Je wilt absoluut niet de indruk wekken dat je de kantjes ervan afloopt. Niet dat je dat doet, de meeste avonden ben je net als iedereen tot na etenstijd aan het werk.
Ingebed in de cultuur
Waarom zegt je collega zoiets? Dat is een goede vraag. Het is vaak een gewoonte. Deze ‘grap’ gaat al jaren mee en wordt zo steeds overgedragen op de nieuwe generatie. Hij denkt niet na voordat hij zo’n opmerking maakt, laat staan over de impact ervan. Andere collega’s zeggen ook niks als ze deze opmerking horen. Het is immers de zoveelste keer dat deze grap wordt gemaakt, niemand kijkt er meer van op. De omschreven situatie is dan ook een klassiek voorbeeld van kopieergedrag. Kopieergedrag is heel menselijk en wordt bewust en onbewust gedaan, ook door je collega.
Impact
Natuurlijk weet je dat je zo’n opmerking niet te serieus moet nemen. Maar ook als je stevig in je schoenen staat en je er niks van aantrekt, blijft het knagen. Als je wat minder zeker bent, heb je waarschijnlijk al besloten om de komende maanden niet nog een keer zo vroeg te vertrekken. Een opmerking als deze heeft dus serieuze impact. Het veilige gevoel wat zo belangrijk is op de werkvloer wordt aangetast. Je voelt je minder op je gemak.
En de collega die de grap maakte? Grote kans dat hij het juist aanmoedigt om op tijd naar huis te gaan. Zeker omdat er genoeg keren zijn dat je langer dan de officiële acht uur per dag op kantoor bent. Maar waarom dan toch deze opmerking? Het probleem is dat niemand bewust wordt gemaakt van de impact die zo’n grap heeft. Zo overleeft deze grap steeds weer.
Dit kan anders
De volgende keer dat je deze opmerking hoort, zeg er wat van! Vraag op een rustige manier wat je collega er precies mee wil bereiken. Ook als de opmerking niet voor jou is bedoeld, is het juist goed om in te grijpen.
Weet jij van jezelf dat je deze opmerking wel eens over de gang hebt geschreeuwd (en nu eerlijk zijn!), geef dan de schuld aan het mens-eigen onbewuste kopieergedrag en zie dit als een leermoment. De volgende keer dat je zo’n opmerking wilt maken, ben je je bewust wat het met iemand kan doen en slik je deze in. Er zijn veel verbeterpunten als het gaat om de cultuur binnen advocatenkantoren. Met kleine stapjes en bewustzijn kan iedereen zelf al een belangrijke bijdrage leveren. Zonder bewustzijn geen verandering!